ﻣﻨﻈﻮر از اﺗﺼﺎﻻت ﺳﻴﻢ و کابل ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻦ ﻫﺎدی ﻫﺎ است. ﺻﺤﺖ اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ بوده زﻳﺮا ﻳﻚ ﻣﺪار اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ وﻗﺘﻲ ﺧﻮب ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻌﻴﻮب ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﺤﻜﻢ و از ﻧﻈﺮ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻫﺎدی ﺧﻮبی باشد. اتصالات سیم ها به دو دسته اتصالات لحیمی و اتصالات غیر لحیمی تقسیم می شود. در این مقاله به بررسی انواع اتصالات غیر لحیمی می پردازیم.
روش اتصال صحیح دو سیم
در ابتدای این مبحث قصد داریم نحوه اتصال صحیح دو سیم را به کمک تصاویر زیر نشان دهیم:
انواع اتصالات سیم به صورت غیر لحیمی
اتصالات پیچ و مهره ای سیم ها
اتصالات پیچ و مهره ای ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻴﭽﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه و اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻴﭽﻲ ﺑﺎ رزوه ﻫﺎی داﺧﻠﻲ. در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻴﭽﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه ﺑﺨﺶ هایی مانند ریل ها (شین ها) با سوراخ سرتاسری به یکدیگر متصل می شوند.
- ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه دو ﺑﺨﺶ را ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
- واشر ها از آسیب رساندن مهره یا سرپیچ به قطعه، در هنگام کشش جلوگیری می کند.
اتصالات پیچی با مهره داخلی در کلیدها و پریزها و المان های حفاظتی به کار می روند. ﻗﺴﻤﺘﻲ دارای ﺳﻮراخ ﻛﺎری ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮ دارای ﭘﻴﭻ اﺳﺖ؛ ﻣﺜﻼً اﺗﺼﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﻴﭻ ﻛﻠﮕﻲ ﺑﺮای ﻣﺤﻜﻢ ﻛﺮدن درﭘﻮش ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل ﺑﺮﻗﺮار شود.
در برق صنعتی اغلب از پیچ دو سو، چهار سو، شش گوش و پیچ های سرآلن استفاده می شود. برای محکم کردن بست های پیچی و فاصله اندازها بر روی صفحه با قطعات فلز ترجیحاً از پیچ برش قلاویز، پیچ خودرو، یا پیچ مته ای با رزوه های پیچ خودرو استفاده می شود.
ﻣﻬﺮه ﻫﺎ وﻇﻴﻔۀ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوی ﻛﺸﺸﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﭘﻴﭻ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪ را دارﻧﺪ. در ﺑﺮق ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻏﻠﺐ از ﻣﻬﺮه ﻫﺎی ﺷﺶ ﮔﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻴﭻ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ واﺷﺮ و اﻟﻤﺎن ﻫﺎی ایمنی باشد. در اتصال پیچ هادی محافظ باید دقت خاصی صورت گیرد.
اتصالات فیشی (سر سیمی)
دسته دیگر از اتصالات سیم و کابل به صورت غیر لحیمی، اتصالات فیشی است. ﺑﺮای ﻗﺮار دادن ﺳﻴﻢ ﻫﺎی رﺷﺘﻪ ای زﻳﺮ ﭘﻴﭻ ﺑﺎﻳﺪ از اتصالات ﻓﻴﺸﻲ (سر سیمی ) اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ﺑﺮای اﺗﺼﺎﻻت ﺟﺪا ﺷﺪﻧﻲ ﺳﻴﻢ ﻫﺎ، از ﻓﻴﺶ ﻳﺎ ﺳﺮ ﺳﻴﻢ ﻫﺎی ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺳﺮ ﺳﻴﻢ ﻫﺎ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﻴﻢ، در اﻧﺪازه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎری ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﭘﺮس ﻣﺨﺼﻮص، ﺑﻪ ﻫﺎدی ﻣﺤﻜﻢ می شوند.
این فیش ها (سر سیم ها) دارای انواع مختلف حلقه ای، تیغه ای، کشویی و میله ای هستند که هر یک از آنها در زمینه های خاصی کاربرد دارند. اﺗﺼﺎلات سیم ها و ﺑﺴﺖ ﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آنها ﻟﺤﻴﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﻫﺎدی ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲشود ﺗﻤﺎس اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده، اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﻳﻦ اﺗﺼﺎﻻت ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺎﺳﺐ و درﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﻼوه اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه ﻫﺎی ﺑﺪون ﻟﺤﻴﻢ از ﻟﺤﺎظ ﻧﺼﺐ ﺳﺎده ﺗﺮﻧﺪ، زﻳﺮا در آنها ﻣﺴﺎئل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎری ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮد ﺷﺪن ﻟﺤﻴﻢ، ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻋﺎﻳﻖ و ﻏﻴﺮه ﻣﻄﺮح ﻧﻴﺴﺖ.
یکی از لوازمی که در اتصالات سیم و کابل استفاده می شود، کابلشو است. برای اتصال سیم های با قطر زیاد و کابل به شینه ها از سر کابل (کابلشو) استفاده می شود. نحوه عملکرد بدین صورت است که ابتدا باید کابل با سیم با قطر زیاد را لخت کرد و سپس به اندازه مناسب در داخل سر کابل (کابلشو) قرار داد و در نهایت با دستگاه مخصوص انتهای کابلشو را پرس کرد.
ﻛﺎﺑﻞ ﺷﻮﻫﺎ را در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮﺳﻲ ﻟﺤﻴﻤﻲ، ﭘﻴﭽﻲ و ﻣﻨﮕﻨﻪ ای ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ. ﺑﺮای ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﺗﺼﺎل ﺻﺪ در ﺻﺪ و ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن، اﻏﻠﺐ ﻛﺎﺑﻞ ﺷﻮﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﺎدی ﻫﺎی ﻛﺎﺑﻞ، ﻟﺤﻴﻢ ﻳﺎ ﭘﺮس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
- سوراخ کابلشو (محل قرار گرفتن پیچ)
- قسمت پهن کابلشو
- سوکت (محل قرار گرفتن سیم)
- عایق سیم
توجه شود که برای اتصال کابل های افشان (از مقطع یک میلی متر مربع به بالا و کابل های مفتولی از ۱۰ میلی متر مربع به بالا) باید از کابلشو استفاده شود. کابل های مفتولی به مقطع ۶ میلیمتر مربع و کمتر را می توان مستقیماً با ایجاد سوکتی به دستگاه مربوطه متصل ساخت.
اتصالات لحیمی سیم و کابل
دسته دیگر از اتصالات سیم و کابل، اتصالات لحیمی به شمار می رود. در مواردی برای اتصال هادی ها به یکدیگر از لحیم سخت استفاده می شود.
لحیم کاری ﺳﺨﺖ ﻧﻮﻋﻲ اﺗﺼﺎل ﺟﺪا ﻧﺸﺪﻧﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎری ﺑﺎ ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺎری ﻧﺮم ﺗﻔﺎوت دارد، ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی ﻗﻠﻊ از اﻟﻜﺘﺮود ﺑﺮﻧﺠﻲ، ﺑﻪ ﺟﺎی روﻏﻦ از روان ﺳﺎز ﭘﻮدری و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠۀ ﺣﺮارﺗﻲ از ﺳﺮﭘﻴﻚ ﻫﺎی ﺟﻮش ﻛﺎری اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد. ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﺤﻴﻢ ﻫﺎ ﺟﻮش ﺑﺮﻧﺞ ﮔﻔﺘﻪ می شود. شکل زیر اتصال سیم زمین به صفحۀ مسی را که به وسیلۀ لحیم کاری سخت صورت می گیرد نشان می دهد. وسیله ای که برای پرس کردن سر سیم ها استفاده می شود یک نوع انبر خاص است.
اتصالات کابل
در این قسمت از مبحث انواع اتصالات سیم و کابل به طور اختصاصی به اتصالات کابل می پردازیم. منظور از اتصالات کابل، اتصال انتهایی، اتصال سر به سر، اتصال سه راهی، اتصال و اتصال چهارراه است. در مواردی که کابل صدمه ببیند و بخواهند آن را ترمیم کنند و یا جهت اتصال کابل ها در مسیرهای طولانی و همین طور در انشعابات و انتهای خطوط، جهت اتصال کابل ها از وسایلی استفاده می شود که می توانند محل اتصال را در مقابل رطوبت، فشارهای مکانیکی و عوامل الکتریکی حفاظت کنند. این وسائل، مفصل و سر کابل نامیده می شوند.
انواع مفصل کابل
مفصل ها و سر کابل ها معمولاً از چدن، فولاد و یا مواد عایقی مانند P.V.C پروتلین و غیره در اندازه های مختلف ساخته می شوند که هر کدام بسته به اندازه و نوع جنسشان با علامت مخصوصی مشخص شده و کاربرد خاصی دارند، کلیه مشخصات مفصل ها و سر کابل ها در کاتالوگ کارخانه سازنده درج شده است.
۱- مفصل های VS
یکی از متداول ترین نوع مفصل ها است که در مورد کابل های مسلح از آنها استفاده می شود. جنس آنها از چدن بوده و در ترم های VS8 تا VS۶۴ یافت می شود.
٢- مفصل های PV
مفصل های PV برای انشعاب کابل های پروتودور در مواردی که احتیاج به مفصل چدنی و یا فولادی نباشد مورد استفاده قرار می گیرد، لذا بیشتر در محل انشعابات کوچک به کار برده می شود و معمولاً در نرمهای PV1 تا PV8 یافت می شود.
روش بستن مفصل و سر کابل
عملیات لخت کردن و بستن سر کابل و مفصل یکی از کارهای دقیق است که باید با نهایت دقت و حوصله و درایت انجام گیرد. کوچکترین خطا و بی دقتی موجبات متصل شدن سیم ها به یکدیگر و یا یک سیم یا زمین و سوختن کابل را فراهم می آورد. اتصال کوتاهی که بدین ترتیب به وجود می آید، باعث عبور جریان بسیار زیاد از داخل هادی کابل شده، درجه حرارت به سرعت افزایش یافته عایق کابل را خراب و یا عمر آن را کوتاه می کند.
در تابلوهای مؤسسات صنعتی و یا در تابلوهای انشعاب، کابل ها به طور مستقیم و یا به وسیله سر کابل داخلی به کلید، فیوز و یا شینه ها وصل می شوند. همچنین در مواردی که انتهای کابل زمینی در هوای آزاد قرار می گیرند (مانند اتصال کابل های زمینی به سیم های هوایی)، جهت حفاظت کابل در مقابل عوامل جوی و مکانیکی از سر کابل استفاده می شود. در کابل کشی فشار ضعیف معمولاً از دو دسته کابل، مسلح و غیر مسلح استفاده می شود که متداول ترین آنها کابل های NKBA و NYY است.
برای بستن انتهائی کابل NKBA باید به نکات زیر بدقت عمل نمود:
الف – بریدن کابل
١- کابل باید به اندازه ای بریده شود که سر آن به راحتی به شین ها و یا دستگاه های محل اتصال برسد.
۲- قبل از بریدن کابل باید محل برش را علامت گذاری کرده و دو طرف علامت را توسط سیم با نوار بسته، سپس آن را برید.
ب – برداشتن لایه های روی غلاف سربی کابل
۱- روکش خارجی کابل را می توان به اندازه ای که سر کابل به راحتی روی کابل قرار بگیرد با اندازه گذاری مشخص کرد و سپس انتهای این محل را به وسیله یک نوار محکم بست.
۲ – روکش خارجی از روی کابل باز شده و در فاصلۀ بسیار کمی از نوار بسته شده با چاقو بریده شود.
۳- بانداژ فولادی مانند محافظ خارجی باید برداشته شود. با این تفاوت که باید آن را به وسیلۀ سوهان سه گوش (نه با اره) خط انداخته و سپس با انبردست از کابل جدا نمود.
۴- روکش داخلی کابل نیز برداشته و به وسیله چاقو جدا شود.
۵- عایق کاغذی روی غلاف سربی کابل به وسیله چراغ کوره ای حرارت داده شود و سپس برداشته شود.
۶۔ غلاف سربی با نفت و با بنزین تمیز شود.
ج – جدا نمودن غلاف سربی کابل
۱۔ غلاف سربی را در محل که باید بریده شود دور تا دور خط انداخته، سپس از این محل تا سر کابل دو خط نزدیک به هم در امتداد طول آن ایجاد کرده و توسط سرب بازکن با دم تخت نوار بین این دو خط موازی برداشته شود.
۲- روکش سربی درآورده شود.
٣- پلیسه به وجود آمده در اثر جدا شدن غلاف سربی به وسیله چاقو با سرب بازکن گرفته شود.
تذکر: مقداری از غلاف سربی و عایق کاغذی زیر آن باید در داخل محفظه سر کابل قرار گیرد، که اندازه آن بسته به سر کابل مورد استفاده توسط کارخانه سازنده در کاتالوگ مربوط به آن داده می شود.
د- برداشتن عایق های روی سیم ها
١– عایق کاغذی زیر غلاف سربی دورتادور خط انداخته و سپس لایه لایه برداشته شود.
٢– مواد عایقی که بین سیم های روکش دار پر شده به وسیله چاقو با احتیاط از طرف داخل به خارج بریده شده و برداشته شود.
ه- بستن انتهای کابل
۱- برای اینکه عایق کمربندی (نوار کاغذی آغشته به روغن) زیر غلاف سربی، از غلاف سربی جدا باشد باید مقدار کمی از غلاف روی آن برداشته شود.
۲ – روی عایق کمربندی توسط نخ مخصوص بسته شود.
٣- سیم ها را در محل محفظه انتهایی از یکدیگر جدا کرده تا مواد عایقی که بعداً در داخل انتهایی ریخته می شود به خوبی در بین آنها جای گیرد.
۴- سیم ها باید طوری فرم داده شوند تا به راحتی از سوراخ های قسمت بالای انتهایی خارج شوند.
۵- به دور سرسیم ها برای حفاظت در مقابل حرارت ناشی از لحیم کاری کابلشو، نخ نسوز پیچیده شود.
۶- کابلشوها بر سر سیم ها لحیم شده و نخ نسوز باز شود.
۷- برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل سر کابل، باید انتهای غلاف سربی کابل، توسط نوار عایق پوشانده شده، سپس پوسته سر کابل به وسیله سیم بر روی نوار عایق محکم بسته شود.
۸- سر کابل به صورت ایستاده قرار گرفته و پوسته آن محکم شود.
۹- داخل محفظه سر کابل توسط ماده عایق مخصوص (قیر یا ورتیزون) پر شود. در موقع پر کردن انتهایی باید توجه شود که ماده ریختگی کاملاً شل باشد تا بتواند در تمام منافذ خوب نفوذ کند.
۱۰ – قسمت خروجی سیمها با نوار عایق (نوار زرد) پیچیده شود تا از نفوذ رطوبت به داخل انتهایی جلوگیری شود.
۱۱- برای حفاظت عایق سیمها در مقابل رطوبت نیز می توان بر روی آن از نقطه خروجی سیم تا محل اتصال کابلشو یک لایه نوار عایق پیچیده و روی آن را لاک زده و یا آن را با نوار مخصوصی (نوار زرد) بانداژ کرد.
و – زمین کردن سر کابل
برای اتصال زمین سرکابل باید طبق مراحل زیر سیم زمین، روکش سربی کابل و محفظه سر کابل به یکدیگر محکم لحیم شوند تا اتصال الکتریکی خوبی برقرار شود.
۱۔ سطح غلاف سربی خوب تمیز شود.
۲- سیم اتصال زمین چند دور به دور غلاف سربی و چند دور به دور محفظه سر کابل پیچیده شود.
۳- سیم اتصال زمین به غلاف سربی و محفظه سر کابل لحیم شود.
کابلهای NYY معمولاً در تابلوهای فشار ضعیف مستقیماً توسط کابلشو به محل اتصال وصل می شوند و در هوای آزاد توسط سر کابل مخصوص در مقابل نفوذ رطوبت و گرد و غبار محافظت شده و به محل اتصال وصل می شوند.
بستن انتهای هوایی کابل NYY
۱- برای بریدن و برداشتن روکش خارجی این کابل باید به مقدار لازم آن را اندازه گذاری و لخت کرد.
۲- روکش داخلی کابل نیز مانند روکش خارجی و به همان اندازه با احتیاط به طوری که روکش هادی ها صدمه نبیند لخت شود.
۳- روکش هادی ها به اندازه ۵ تا ۱۰ میلیمتر بیشتر از عمق سوراخ کابلشو لخت شود.
۴- محفظه سر کابل روی کابل قرار گیرد، به طوری که مقداری از روکش خارجی کابل نیز در داخل آن قرار داشته و برای محکم شدن محفظه روی کابل می توان روی روکش خارجی کابل نوار عایق پیچید.
۵- بر روی روکش هادی ها در انتهای قسمت لخت شده نخ نسوز پیچیده و کابلشوها را لحیم کرده و سپس نخ نسوز باز شود.
۶- برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و گرد و غبار، محل اتصال کابلشو و هادی توسط مواد مخصوص عایق شود.
۷- هادی ها فرم داده شده و ماده مخصوص در داخل محفظه سر کابل ریخته شود.
روش بستن مفصل کابل
طریقه بستن مفصل های مختلف (سربه سر، سه راهی، Y و چهار راه) برای کابل های فشار ضعیف تا ۱KV
مواردی که در زیر ذکر می شوند جهت اتصال کابل های مسلح هستند، در مورد کابل های غیر مسلح مانند (NYY) روش کار به همین شکل است با این تفاوت که در مورد آنها نکاتی مانند کار روی غلاف سربی و بانداژ فولادی، نوار عایق کاغذی وجود ندارد و مهم اتصال هادی ها به یکدیگر و رعایت فاصله بین آنهاست و معمولاً سرسیم های اتصال زمین توسط یک پیج که بر روی جداره داخلی مفصل تعبیه شده بسته می شود.
اتصال سر به سر کابل
۱- در محل قرار گرفتن مفصل باید کانال عریض تر شده و کابل ها در داخل کانال قرار گیرند.
این عمل باعث خواهد شد که اولاً کشش های وارده به کابل به محل اتصال منتقل نشده، دوم، چنانچه تعمیرات بعدی پیش آید طول کابل کوتاه نیاید که احتیاج به اضافه کردن قطعه دیگری به آن باشد.
۲- سرکابل ها از وسط محلی که روی هم قرار گرفته اند طوری بریده شود که سرهای بریده شده در مقابل هم قرار گرفته و حدود دو میلیمتر با یکدیگر فاصله داشته باشند، سپس سر کابل ها لخت شوند. مقادیر لخت شده از اندازه مفصل، بوشن ها و متعلقات آن تبعیت می کند.
۳- روکش رویی کابل درست به اندازه نصف طول فضای داخل مفصل لخت شود. (قبل از لخت کردن زیر این محل به وسیله نوار عایق محکم بسته شود). سپس به اندازه فولادی کابل به اندازه ۱۵ میلیمتر از لبه آن بوسیله یک سیم محکم بسته و لحیم شود و مقدار اضافه آن برداشته شود.
۴- لایه روی غلاف سربی با یک چراغ کوره ای حرارت داده شده و برداشته شود. غلاف سربی با نفت و یا امثال آن تمیز شود. روی غلاف سربی چند دور سیم پیچیده و محکم لحیم شود.
۵- روی روکش کابل در قسمت گلویی مفصل باید با عایق مقوایی پوشیده شود تا خوب داخل گلویی محکم شود. این عایق که باید در حدود ۱۰ میلیمتر از داخل گلویی بیرون باشد، توسط نوار چسب به روکش کابل محکم می شود.
۶- غلاف سربی کابل باید طوری برداشته شود که مقداری از آن در داخل مفصل باقی بماند. مقدار باقی مانده غلاف سربی بستگی به نمره مفصل داشته و در هر حالت نباید از ۴۰ میلیمتر کمتر شود.
یک سیم مسی قلع اندود شده به پهنای یک سانتیمتر بر روی بانداژ فولادی و دو سانتیمتر بر روی غلاف سربی پیچیده و لحیم می کنیم بطوریکه غلاف سربی و بانداژ فولادی از نظر الکتریکی به یکدیگر اتصال داشته باشد.
۷- عایق کمربندی (کاغذ روغنی) زیر غلاف سربی به فاصله ۱۰ میلیمتر از غلاف برداشته شده و قسمت باقی مانده توسط نخ محکم بسته شود.
۸- حال بدون اینکه روکش هادی ها صدمه ای ببیند به راحتی از یکدیگر جدا شده و عایق روی هادی ها به اندازه لازم (بسته به بوش داخل مفصل) برداشته شود.
۹- پس از تمیز کردن روی هادی ها، بوش ها را بر روی هادی های یکی از کابل ها جا زده سپس سر هادی های کابل دیگر، در داخل بوش طوری جا زده شود که سرهای هادی ها حدود یک الی دو میلیمتر فاصله داشته باشد.
پس از جا زدن بوش ها بر روی هادی های کابل، آنها را باید طوری تنظیم کرد که سوراخ محل لحیم کاری درست در وسط فاصله دو هادی باشد. انتهای بوش ها را باید با نخ نسوز بطور محکم باندپیچی کرد تا در موقع لحیم کاری، قلع ذوب شده از آنها خارج نشود. سپس بوش ها را بوسیله چراغ کوره ای آنقدر حرارت می دهیم تا لحیم به راحتی در آن ذوب شود.
از طریق سوراخ بوش آنقدر لحیم در آن ذوب می کنیم تا دیگر با ضربه زدن مکرر و تکان دادن بوش، قلع ذوب شده در آن فرو نرود.
پس از برداشتن نخ نسوز از قسمت انتهایی بوش باید مطمئن شویم که قلع ذوب شده تا به انتهای بوش آمده باشد، سپس خرده قلع های ذوب شده اضافی را خوب تمیز می کنیم.
توجه: هادی های آلومینیومی، توسط جوش آلومینیوم بهم متصل می شوند.
۱۰- روی بوش و روکش هادی ها را باید به وسیله نوارهای کاغذی طوری باندپیچی کرد که در تمام مسیر داخل مفصل، دارای قطر یکنواخت باشد.
۱۱- برای مفصل های از نمره VS19 تا VS۶۴ در دو طرف عایق پیچیده بر روی هادی ها یک حلقه از نوار کاغذی عایق به قطر و پهنای ۲۰ میلیمتر در بین هادی ها قرار داده سپس روی هادی های عایق شده، در محل قرار گرفتن حلقه های نوار، یک نوار به پهنای ۲۰ میلیمتر و به قطر ۵ میلیمتر پیچیده می شود.
در مفصل های کوچکتر از VS19 احتیاجی به گذاشتن حلقه عایق بین سیم ها نبوده و فقط روی هادی ها نوار عایق پیچیده می شود.
۱۲- یک رشته هادی مسی، چند دور بر روی غلاف سربی یکی از دو سر کابل ها که کاملا قلع اندود و تمیز شده پیچیده و لحیم شود و مقداری از طول آن نیز اضافه بماند تا در موقع بستن محفظه مفصل به محل مخصوص اتصال زمین وصل شود.
چنانچه سطح مقطع این هادی توسط کارخانه سازنده مشخص نشده باشد، کافیست که از یک هادی با سطح مقطع ۲/۵ میلیمتر مربع استفاده شود.
۱۳- باید در انتهای غلاف سربی در داخل مفصل توسط هادی های مسی به هم متصل شوند. برای این کار سیم تابیده شده مسی چند دور بدور غلاف سربی در هر طرف پیچیده و لحیم می شود.
این هادی باید از روی عایق کاغذی عبور نمود و سطح مقطع آن برای مفصل های VS8 تا VS۳۴، شانزده میلیمتر مربع و برای VS34 و VS35، بیست و پنج میلیمتر و برای VS64، سی و پنج میلیمتر مربع باشد.
۱۴- روی غلاف سربی و بانداژ فولادی و هادی های لحیم شده روی غلاف سربی نباید به هیچ وجه توسط عایق کاغذی پوشیده شود.
پر کردن داخل مفصل کابل
۱- در هنگام پر کردن ماده ریختگی حرارت آن توسط دماسنج اندازه گیری می شود، چنان چه بر روی این ماده کف ظاهر شود، باید حرارت دادن ادامه پیدا کند تا رطوبت آن کاملاً گرفته شود. در این صورت دیگر بر روی آن کف ظاهر نخواهد شد.
۲- جهت پر کردن داخل مفصل بر روی بدنه آن سوراخ هایی تعبیه شده که روی آنها قطعات قیفی شکل وجود دارد و ماده ریختگی توسط این قیف ها از سوراخ بداخل مفصل ریخته می شود و هم زمان هوای داخل مفصل از سوراخ های دیگر خارج می شود.
٣- سیم زمین به بدنه اتصال داده شده و به پیچ های نگهدارنده مفصل، بسته شود. چنانچه این پیچ ها ضد زنگ نباشند، روی آنها نیز با ماده ریختگی پوشیده شود.
اتصال سه راهی و چهارراه برای کابل ها
در مواردی که بخواهند در مسیر کابل کشی زمینی انشعابی گرفته شود از اتصال سه راهی، Y و یا چهارراه استفاده می کنند. نحوه عملیات بستن مفصل سه راهی، Y و چهارراه مانند اتصال سر به سر است با این تفاوت که در اینجا باید دقت بیشتری شود که در محل انشعابات، هادی های فازهای مختلف به یکدیگر اتصال پیدا نکنند.
برای اینکار باید روکش کابل هایی که از این نقطه منشعب می شوند به اندازه ای برداشته شود که بتوان آنها را در داخل مفصل به شکل مناسبی فرم داد که از خطرات احتمالی اتصال کوتاه جلوگیری شود.
روش قرار دادن مفصل در کانال
جهت قرار دادن مفصل در کانال باید زیر مفصل را آجر گذاشته و سعی کرد که مفصل به طور مستقیم در جهت خواباندن کابل قرار بگیرد. روی مفصل را شن با ماسه نرم ریخته و روی آن جهت حفاظت بیشتر آجر چیده و روی آن را با خاک می پوشانیم.
۱- آجر جهت حفاظت
۲- چاله (تورفتگی داخل زمین)
٣- ستون نگهدارنده از آجر
۴۔ مفصل
۵- بعد از قرار دادن مفصل در این منطقه خاک را محکم بکوبید.
۶- کانال
۷- طول اضافی (انحناء کابل)
۸- کانال کابل
۹- انحناء در جهت پایین
۱۰- کانال کابل
وسایل مورد نیاز جهت بستن یک نوع مفصل
۱- قوطی قیر
٢- پنبه نسوز
۳- ریسمان
۴- سیم آهنی به قطر یک میلیمتر
۵- سیم مسی قلع اندود به قطر ۲/۵ میلیمتر
۶- سیم اتصال زمین
۷- نخ نسوز
۸- نخ
۹- بوش
۱۰- نوار عایق
۱۱-سیم مسی قلع اندود به قطر یک میلیمتر
۱۲- قوطی نوار روغنی کاغذی
۱۳- پوسته چدنی
منبع: الیکا
