رنگ مقاومت ها را بشناسید – به همراه اپلیکیشن اسکن حرفه ای اندروید

مقاومت‌ها یکی از قطعات پر کاربرد و اساسی در الکترونیک هستند. مقاومت‌ها یکی از مفاهیم پایه‌ای است و هر شخصی که قصد دارد با علم الکترونیک آشنا شود، حتماً باید با آن‌ها آشنا شود. کاربرد این قطعه، قانون اهم، انواع آن و رنگ مقاومت‌ها را بشناسد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با کدهای رنگی درج شده بر روی مقاومت آشنا کنیم.

انواع مقاومت ها و علت استفاده از رنگ

مقاومت‌ها در جنس‌های مختلف، ابعاد مختلف و برای کاربردهای گوناگونی ساخته می‌شوند. از جمله مقاومت‌های فیلم فلزی، سیمی، لایه‌ای، آرایه‌ای فیلم کربن، مقاومت‌های متغیر، وابسته، رئوستا و…
مقاومت‌های فیلم کربن، معمولاً ابعاد فیزیکی بسیار کوچکی دارند. به همین دلیل به جای درج حروف و اعداد بر روی بدنه آن، از کدهای رنگی استفاده می‌شود. همچنین اگر کارخانجات تولید کننده بخواهند برای تمام شماره‌ها (مثلاً 1 اهم، 2 اهم، 3 اهم، 4 اهم، 5 اهم و …) یک مقاومت تولید کنند، می‌بایست بی نهایت خط تولید مقاومت راه اندازی کنند که از لحاظ اقتصادی توجیهی ندارد. بنابراین مقاومت‌ها را در شماره‌های استانداردی مثل سری E12، E24 و… تولید می‌کنند. طراح الکترونیک با توجه به نیاز خود از ترکیبی از آن‌ها استفاده می‌کند و نهایتاً برای دقیق‌تر شدن مقدار مقاومت از یک مقاومت متغیر کمک می‌گیرد. در نظر داشته باشید که مقدار مقاومت‌های فیلم کربن نیز معمولاً با مقدار واقعی آن یکی نیست و مقدار کمی خطا دارد.

رمز گشایی از رنگ مقاومت

برای رمز گشایی کد رنگ درج شده بر روی مقاومت‌ها، شما به یک کلید احتیاج خواهید داشت. آن کلید، جدول رنگ‌های مقاومت می‌باشد. به هر یک از رنگ‌ها، یک عدد اختصاص داده می‌شود. برای مثال مشکی برابر 0 و سفید برابر 9 می‌باشد. بهتر است این جدول را حفظ کنید، زیرا احتمالاً به آن خیلی نیاز پیدا خواهید کرد!

یک بیت شعر وجود دارد که به شما در حفظ این جدول کمک می‌کند، اما این شعر بیشتر به درد شب امتحان می‌خورد تا حفظ کردن کاربردی!

ساقی قدحی قرار نه زیر سبو     آبی بفشان خانه‌ی سنبل به نکو ?

برای رمزگشایی از مقاومت، شما ابتدا باید اولین رنگ را برای رمزگشایی مشخص کنید. این رنگ معمولاً پهنای بیشتری دارد و به کناره نزدیک‌تر است. اما با توجه به کیفیت پایین چاپ در برخی از این مقاومت‌ها، ممکن است تشخیص را کمی سخت‌تر کند. اگر در تشخیص رنگ اول مشکل دارید، می‌توانید از رنگ آخر که معمولاً طلایی و یا نقره‌ای است، کمک بگیرید. همچنین میان نوارهای رنگی فاصله‌ای وجود دارد. این فاصله در سمت راست قرار می‌گیرد. عمل رمز گشایی از سمت چپ (اولین عدد) شروع شده و به سمت راست می‌رود. بر روی کاغذ، ابتدا عدد رنگ اول را یاد داشت کنید. برای مثال در تصویر بالا، عدد اول زرد رنگ می‌باشد که معادل عدد 4 می‌باشد. عدد مربوط به رنگ دوم را نیز به همین صورت شناسایی کنید و جلوی عدد اول بنویسید. اما پس از شناسایی عدد سوم، دیگر عدد آن را ننویسید و به تعداد آن، جلوی رقم قبلی صفر قرار بدهید.

درصد خطا

همانطور که گفته شد، مقاومت‌های فیلم کربن معمولاً دقیق ساخته نمی‌شوند و مقداری نیز خطا دارند. این مقدار بسته به نوع مقاومت معمولاً از 5 تا 20 درصد متفاوت می‌باشد. رقم آخر این درصد خطا را نمایش می‌دهد. رنگ طلایی 5%، نقره‌ای 10% و بدون رنگ 20% خطا را نشان می‌دهد.

مثال

برای مثال، به مقاومتی که در تصویر بالا نمایش داده شده است، دقت کنید.

رنگ طلایی در سمت راست تصویر قرار گرفته است.

عدد اول از سمت چپ قرمز رنگ است که طبق جدول، معادل عدد 2 و عدد دوم نیز مجدداً قرمز است. پس دو رقم ابتدایی ما 22 خواهد بود. رقم سوم نیز مشکی یعنی 0 است. پس هیچ صفری جلوی عدد 22 قرار نمی‌گیرد و عدد مقاومت به دست می‌آید. اما از آن جایی که عدد چهارم طلایی رنگ است، یعنی مقاومت ما حدود 5 درصد خطا دارد. 5 درصد از 22 می‌شود 1.1. یعنی اگر مقدار مقاومت را توسط اهم متر اندازه بگیرید، ممکن است عددی بین 20.9 تا 23.1 به دست آورید.

نوار های مقاومت

مقاومت‌هایی که تا اینجا بررسی کردیم، بر روی خود 4 نوار رنگی (باند) داشتند. اما ممکن است با مقاومت‌هایی روبرو شوید که تعداد خطوط رنگی‌شان کمتر و یا بیشتر باشد.

سه نوار رنگی (20 درصد)

همان مقاومت 4 باند است که درصد خطای آن چاپ نشده است. اگر درصد خطا بر روی مقاومتی درج نشود، 20 درصد در نظر گرفته می‌شود.

5 نوار رنگی (1 درصد)

در مقاومتی که 5 باند رنگی دارد، رنگ سوم نیز به عنوان عدد سوم در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب، رنگ چهارم ضریب و رنگ پنجم نیز درصد خطا می‌باشد. مقاومت‌های 5 باند به نام مقاومت 1 درصد نیز شناخته می‌شوند.

6 نوار رنگی

مقاومتی که 6 نوار رنگی دارد، همانند مقاومت 5 نواری ست، با این تفاوت که یک نوار رنگی بیشتر در انتهای خود دارد. این نوار ضریب خطای ایجاد شده در اثر دما است. این ضریب نشان می‌دهد که در اثر افزایش دما، چقدر ممکن است مقدار یک مقاومت تغییر کند.

نرخ شکست

مقاومت‌هایی که برای کاربردهای نظامی تولید می‌شوند، گاهی اوقات شامل یک باند اضافی برای نشان دادن قابلیت اطمینان هستند. این نوار نرخ شکست را برحسب درصد در هر 1000 ساعت کارکرد مشخص می‌کند. این نوار به ندرت در الکترونیک تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً مقاومت‌های تولید شده چهار باند دارند.

برای کدگشایی از رنگ مقاومت‌های SMD، می‌توانید از مقاله مقاومت‌ها را بهتر بشناسیم  استفاده کنید.

نرم افزار کاربردی (اپلیکیشن) اندروید

برای تشخیص و محاسبه رنگ‌های مقاومت، نرم افزار کاربردی (اپلیکیشن) اندروید نیز وجود دارد که شما به وسیله آن می‌توانید مقاومت مورد نظر را اسکن و مقدار آن را به‌دست بیاورید. شما به وسیله این نرم افزار قادر خواهید بود تا هم به‌صورت دستی رنگ‌ها را وارد نرم افزار کنید و مقدار آن را به‌دست بیاورید و یا مقداری را وارد کنید تا نرم افزار رنگ‌های آن را برای شما بسازد. همچنین می‌توانید از طریق دوربین، مداری را اسکن کنید تا توسط نرم افزار مقدار مقاومت‌های درون آن برای شما به‌صورت خودکار محاسبه شود.

برای دریافت نرم افزار اسکن رنگ مقاومت، می‌توانید از طریق مارکت اندرویدی خود (مثل گوگل پلی) این نرم افزار را دانلود کنید.

منبع:سیسوگ