طراحی و ساخت دماسنج مادون قرمز، بدون تماس با جسم، دماسنج ها یا ترمومترها یکی از ابزارهای اندازهگیری بسیار پر کاربرد در صنعت میباشند. به طور کلی کنترل دما و جلوگیری از افزایش دما از حد آستانه یکی از پارامترهای بسیار حساس در صنایع مختلف میباشد. دماسنج ها در دو نوع تماسی و غیر تماسی میباشند.
چرا دما را اندازهگیری میکنیم؟
برای اکثر فرایندهای تولید و ساخت، دما یک متغیر بسیار مهم برای اندازه گیری، مشاهده و کنترل میباشد. مشاهده دما اطمینان میبخشد که فرایند تولید تحت شرایط مطلوب عمل میکنند. در کنار فواید کیفی و تولیدی که توسط اندازه گیری دما بدست میآید دادهها (data) ممکن است جهت تعبیهی برنامههای پیشگیرانه ی نگهداری استفاده شود.
موارد کاربرد سيستم در صنايع مختلف چه میتواند باشد؟
در عمليات حرارتی فلزات براي حصول مشخصات فنی بالاتر، کنترل توليد آلياژهای مختلف مواد، ريخته گری هايي دقيق با روشهايی مخصوص ، صنايع چدن و فولاد، آبکاری هاي صنعتی ، کورههای القايی و گرم و پيش گرم القايی ، جوشکاری های دقيق و استاندارد، توليد سيمان و سراميک، شيشه و بلورسازی، توليد محصولات پتروشيمي و توليد محصولات صنايع نظامي، استفاده از دماسنج غيرتماسي اجتناب ناپذيراست. در صنايع مرتبط با نفت و گاز نيز با توجه به لزوم رعايت استانداردهاي ارائه شده از سوي وزارت نفت براي اين صنايع و سطح بالاي استانداردها، تجهيز لوازم اندازه گيري و کنترلي، اين شرکتها را ملزم به استفاده از اين دماسنج غيرتماسي خواهد کرد.
اهمیت اندازهگیری دمای اجسام بدون تماس
از آنجا که دماسنجهای مادون قرمز میتوانند دمای جسم را بدون اتصال فیزیکی مشخص کنند، سیستم اندازه گیری موجب آلودگی و آسیب رساندن یا تداخل با فرایند نمایش نمیشود و برتریهای بسیاری نسبت به دستگاههای اندازه گیری تماسی دارند. یک دماسنج مادون قرمز میتواند با فاصله از جسم داغ قرار گیرد و در عین حال آن را قادر میسازد تا در بازههای زمانی طولانی با کمترین نگهداری و تعمیر عمل کند.
معرفی تئوری دماسنج مادون قرمز
تمامی اجسامی که دارای دمای بالای صفر مطلق یا همان -273 درجه سانتیگراد باشند، از خود امواج مادون قرمز منتشر میسازند. میزان موج انتشار یافته از سطح یک جسم به دو فاکتور بستگی دارد: دمای جسم و میزان قابلیت انتشارموج از سطح قطعه. موج مادون قرمز در حقیقت یک انرژی نورانی ضعیف است که به صورت موج منتشر میشود و فرکانس آن در محدوده فرکانس قابل رویت برای چشم انسان نمیباشد. هر چه دمای یک جسم بیشتر باشد میزان انرژی مادون قرمز بیشتری منتشر میسازد. اگر دستگاهی بسازیم که بتواند میزان انرژی منتشر شده از یک منبع انتشار ( جسم مورد نظر) را اندازه گیری کند درنتیجه میتوانیم دمای آن جسم را محاسبه نماییم. دستگاهی که امکان را فراهم می آورد Infrared Thermometer یا دماسنج غیر تماسی نام دارد. با قرار دادن دستگاه ترمومتر در جلوی جسم مورد نظر آن قسمت از موج مادون قرمز منتشر شده توسط جسم که در محدوده میدان دید لنز دستگاه ترمومتر باشد به لنز برخورد میکند. لنز دستگاه این انرژی دریافت شده را بر روی سنسوری که در دستگاه وجود دارد متمرکز میکند. سنسور با اندازه گیری شدت انرژی، ولتاژی را در حد میکرو ولت در یکی از پایههای خود ایجاد میکند و مقدار دما با پردازشی که روی این ولتاژ ووضعیت دیگر پایه های سنسور انجام میگیرد تشخیص داده شده و بر روی صفحه lcd به نمایش در میآید. تمامی این مراحل در کمتر از 500 میلی ثانیه انجام میگیرد.
فهرست صفحه
پیشگفتار | 1 |
فصل اول: عنوان پروژه و تحقیقات مربوطه | |
امواج فروسرخ | 3 |
مفهوم دما | 6 |
تشعشعات گرمایی | 7 |
تشعشع الکترومغناطیسی | 7 |
اجسام Blackbody | 13 |
Emissivity | 13 |
تشخیص Emissivity | 16 |
اثر Emissivity روی اندازه گیری دما | 17 |
راه های اصلاح Emissivity | 18 |
افزایش دهنده های Emissivity | 21 |
دماسنج تشعشعی | 24 |
آشکارسازها | 25 |
ترموپیل ها | 26 |
سیستم اپتیک دماسنج | 27 |
دماسنج نسبی | 30 |
عبور مادون قرمز از میان جو | 35 |
اندازه گیری دمای پایین | 38 |
پردازش سیگنال | 39 |
فصل دوم: معرفی قطعات سخت افزاری و تشریح مدار عملی | |
میکروکنترلر AVR | 40 |
سنسور SMTIR9902 | 50 |
ساختمان و مشخصات پایه های SMTIR9902 | 51 |
نحوه عملکرد سنسور | 52 |
تشریح مدار عملی | 56 |
آشنايي با تقويت كننده هاي عملياتي | 57 |
تقویت ولتاژ وابسته به دما | 59 |
بدست آوردن دمای بدنه سنسور | 60 |
تحقق دمای خالص جسم | 61 |
تغذیه ی مدار | 62 |
صفحه نمایش LCD و روش اتصال آن به میکرو | 63 |
نشانه گر لیزری | 64 |
فصل سوم: آشنایی با نرم افزار برنامه نویسی میکرو و برنامه ی مدار | |
آشنايي با محيط Bascom | 66 |
برنامه پیاده شده بر روی میکروکنترولر | 73 |
فصل چهارم : نتیجه گیری و پیشنهادات | 79 |
پیوست ها: راهنمای استفاده از قطعات | 80 |
منبع: میکرودیزاینرالکترونیک