کد BCD

تبدیل عدد BCD به دسیمال یا اعداد دسیمال به کد BCD نسبتا راحت است و پیچیدگی خاصی ندارد؛ البته همواره باید توجه داشت که اعداد BCD در واقع اعداد دسیمال هستند و نه اعداد باینری، هرچند با بیت‌های 0 و 1 نشان داده می‌شوند.

درک قالب BCD یک عدد دسیمال بسیار اهمیت دارد، زیرا سیستم‌های مبتنی بر میکروپروسسور (microprocessor) که کاربردهای فراوانی دارند، مبتنی بر اعداد دسیمال هستند.

با این حال، در حالی که کد گذاری و رمز گشایی (decode) توسط کد BCD بسیار ساده است، اما روش مناسبی جهت ذخیره اعداد نخواهد بود. در رمز گذاری استاندارد (encoding) اعداد دسیمال به BCD 8421، همواره تعداد بیت‌های لازم برای نمایش یک عدد دسیمال معین، بیشتر از تعداد بیت‌های لازم جهت رمزگذاری باینری همان عدد خواهد بود.

برای مثال، معادل باینری یک عدد دسیمال سه رقمی (0 تا 999) تنها به 10 بیت (1111100111 باینری) نیاز خواهد داشت، در حالی که جهت نمایش کد BCD همان عدد به حداقل 12 بیت (0011 1110 0111 BCD) نیاز است.

همچنین، اعمال عملیات­‌های محاسباتی روی اعداد BCD ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. این اعداد نمی‌­توانند مقادیر بزرگتر از 9 را اختیار کنند، از این رو ممکن است حاصل جمع دو رقم اعشاری در این سیستم یک بیت کری (carry) ایجاد کند که باید به گروه چهار بیتی بعدی اضافه شود.

اگر حاصل جمع بیت (carry) با چهار بیت باینری کوچکتر مساوی 9 (1001) باشد، رقم BCD متناظر نیز صحیح خواهد بود. اما اگر این حاصل جمع بزرگتر از عدد 9 باشد، یک رقم BCD غیرمجاز تولید خواهد شد. بنابراین بهتر است که ابتدا اعداد BCD را به باینری تبدیل کرده، عملیات جمع را بر روی اعداد باینری انجام داده و در آخر نتیجه‌ی به دست آمده مجددا در قالب BCD بیان شود.

با این وجود، استفاه از سیستم کد گذاری BCD در سیستم‌­های میکروالکترونیکی و سیستم‌های کامپیوتری بسیار رایج است، به طور ویژه جهت نمایش یک یا چند رقم دسیمال بر روی LED یا LCD های هفت قسمتی که با نام (7-Segment) نیز شناخته می‌شوند. مدارهای مجتمع (integrated circuits) بسیار متنوعی نیز جهت دریافت ورودی BCD یا تولید خروجی BCD ارائه شده‌­اند.

آی سی 74LS90 یکی از رایج ترین و پرکاربردترین شمارنده و یا تقسیم کننده‌­ی آسنکرون (asynchronous) با خروجی BCD است. این آی­سی درای دو شمارنده مجزا تقسیم بر دو و تقسیم بر پنج است که از ترکیب هر دو می‌­توان یک شمارنده تقسیم بر ده تولید کرد. همچنین آی سی 74LS390 که نسخه دوگانه آی سی 74LS90 اصلی است و می‌­تواند جهت تولید خروجی­‌های BCD با توجه به نیاز در مدارهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

رایج‌­ترین آی­سی­‌های رمزگذاری BCD (BCD encoded IC’s) عبارتند از 74LS47 و 74LS48 که کد BCD رمز گذاری شده را به کد 7-segment تبدیل خواهند کرد. آی سی 74LS48 یک کد BCD چهار بیتی را به کد 7-segment که جهت راه اندازی یک نمایشگر LED سون سگمنت لازم است، تبدیل خواهد کرد.

در حالی که عملکرد هر دو آی­سی یکسان است، خروجی آی­سی 74LS47 به صورت (active-low) خواهد بود و معمولا جهت راه‌اندازی نمایشگرهای (common-anode) استفاده خواهد شد، در حالی که خروجی آی­سی 74LS48 به صورت (active-high) است و در راه اندازی نمایشگرهای (common-cathode) استفاده می‌­شود.