شبکه از تجهیزات مختلفی تشکیل می‌شود که به صورت کلی به دو دسته تجهیزات فعال (اکتیو) و تجهیزات غیر فعال (پسیو) تقسیم می‌شوند. هر کدام از قطعات موجود در شبکه دارای قابلیت‌ها و ویژگی‌های مختلفی هستند و می توانند وظایف خاصی را انجام دهند
کانکتور شبکه چیست؟
همانطور که از نام آن پیدا است، کانکتور به معنی اتصال دهنده است و از واژه Connect گرفته شده است. کانکتور شبکه در اصل یک رابط فیزیکی است که در داخل شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. استاندارد Registered یا RJ که در کانکتورها استفاده می‌شود، نشان دهنده کاربرد و نوع کانکتور شبکه است و از آن به عناوین مختلفی همچون RJ11, RJ14, RJ21, RJ35, RJ45 و RJ48 یاد می‌شود. کانکتورهایrj11 وrj12 دارای ۴ یا ۶ پین فلزی هستند و بیشتر در مصارف تلفنی و مخابراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کابلی که در این کانکتورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، کابل ۴ و یا ۶ رشته تخت است.
انواع کانکتور شبکه
کانکتور شبکه همانند قطعات دیگری همچون کیستون، سوکت و … دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و مشخصات ویژه‌ای هستند.
• کانکتور سوکت: کانکتور سوکت به عنوان یکی از کانکتورهای اصلی مورد استفاده برای کابل‌های Cat یا شبکه شناخته می‌شوند. از این نوع کانکتور شبکه می‌توان برای اتصال کامپیوتر با سایر ادوات شبکه استفاده کرد. کابل‌های شبکه‌ای مدل Cat4 و Cat5 توسط کانکتورهای سوکت به تجهیزات دیگر شبکه متصل می‌شوند.
• کانکتور BNC: کانکتور BNC نوع دیگری از کانکتورهای شبکه است که برای اتصال دوربین‌های آنالوگ به DVR استفاده می‌شود. این نوع کانکتور بر روی کابل‌های RJ قرار می‌گیرد و به سه شکل مختلف وجود دارد.
1. کانکتور لحیمی که در آن مغزی کابل به کانکتور توسط هویه به شکل محکمی متصل می‌شود.
2. کانکتور پرسی که در آن سر کابل درون کانکتور پرس می شود.
3. کانکتور پیچی که به سر کابل پیچ می شود.
• کانکتور Rj-45: این کانکتور که مشابه کانکتور Rj-11 می باشد، از 8 پین برخوردار است و برای ارتباط خطوط شبکه کامپیوتری استفاده می شود. این کانکتور دارای ابعاد کوچکتری نسبت به انواع دیگر کانکتور شبکه است و در شبکه‌های استار برای اتصال کابل‌های شبکه به دستگاه‌ها به کار می‌رود.
انواع روش‌های تقسیم بندی کانکتور
تقسیم بندی بر اساس تعداد پین:
تعداد پین‌های کانکتور یکی از روش‌هایی است که بر مبنای آن می‌توان کانکتورها را دسته‌بندی کرد. مانند کانکتور DB9 و DB15 که به ترتیب 9 و 15 پین دارند.
تقسیم‌بندی بر اساس نوع رابط‌های الکتریکی:
رابط الکتریکی سوکت‌ها نیز با توجه به عملکردی که از آنها انتظار می‌رود متفاوت است. به عنوان مثال برخی از رابط‌ها مانند RS232 و V.35 رابط‌های سریال هستند یا کانکتورهای اترنت مانند کانکتور RJ-45 و BNC. دسته دیگری از این کانکتورها مانند اتصالات SC و ST نیز کانکتورهایی هستند که در کابل کشی فیبر نوری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در حقیقت از ابتدای شکل‌گیری شبکه‌های کامپیوتری ده‌ها نوع کانکتور در شبکه استفاده می‌شود و متخصص حرفه‌ای شبکه باید با بسیاری از آنها آشنا باشد که بتواند در مکان‌های مختلف از کانکتور مناسب همان کار استفاده کند. در تصویر زیر برخی از انواع اتصالات متداول مورد استفاده در قسمت‌های مختلف شبکه و ارتباطات آورده شده است:
آیا کانکتور در سرعت و پهنای باند شبکه نیز تاثیر دارد؟
جواب خیلی ساده است، بله یکی از دلایل اصلی استفاده از کانکتورهای مختلف و رشد کانکتورها از گذشته تا کنون این است که به سرعت و کیفیت بالاتری در شبکه برسیم و شبکه stable تری داشته باشیم. در واقع کانکتورها جزئی از شبکه هستند که باید با بقیه اجزای شبکه مانند کابل رشد کنند و زمانی که کابل های شبکه با هدف ارتقای سرعت شبکه رشد کردند، پس احتیاج است تا کانکتورها نیز رشد کنند تا کیفیت افزایش یابد.
به عنوان مثال سرعت کابل cat5 می تواند حداکثر 10/100 Mbps (مگابایت در هر ثانیه) با پهنای باند 100 مگاهرتز باشد، سرعتی که در کارکردهای ابتدایی Cat5 کاملاً کارآمد بود. بعد از آن کابل های Cat5E حدود 15 سال پیش معرفی شدند و توانستند تا 10 برابر سرعت و پهنای باند پیشینیان خود یعنی cat5 را تحمل کنند. کابل‌های Cat6 نیز چند سال بعد از کابل‌های Cat5e به بازار معرفی شدند و از استحکام و ضخامت بیشتری برخوردار هستند و در تئوری دانشمندان معتقدند که می‌توانند 10Gbps (گیگالایت در هر ثانیه) سرعت در اختیار کاربران خودشان قرار دهند.
مزایا و معایب استفاده از کانکتورهای شبکه
همانطور که گفته شد هر کدام از قطعات موجود در شبکه دارای وظایفی هستند که در جهت سریع‌تر کردن انتقال داده‌ها عمل می‌کنند. استفاده از کانکتور شبکه هم به عنوان یکی از اصلی ترین قطعات شبکه هم مزایایی دارد که مهم ترین آنها شامل کاهش هزینه‌ها، نصب راحت تر، انعطاف پذیری مناسب، وزن کم، تنوع بالا و سازگاری بالای آن ها است اما می توان گفت این قطعات معایبی جزئی هم دارند که می‌توان به جذب نویز بالا، تضعیف فرکانس و اتلاف بالا اشاره کرد.
منبع: متاالکترونیک
