“باس داکت” همانطوری که از نام آن پیداست از دو قسمت اصلی “باس”(Bus) و “داکت”(Duct) تشکیل می شود. “باس” همان شینه مسی یا آلومینیومی هادی جریان برق است که وظیفه انتقال برق را برعهده دارد و “داکت” نیز کانال پیش ساخته الکتریکی است که باسهای انرژی درون آن قرار می گیرند. نامهای دیگر باسداکت، “باسبار ترانکینگ” (Busbar Trunking) و “باس وی” (Busway) هستند که معناهای مشابهی دارند. “ترانکینگ” به معنای کانال پیش ساخته الکتریکی آماده هادی گذاری می باشد که این هادیها می توانند کابلهای مسی یا باسبارهای مسی یا آلومینیومی باشند.
مهمترین کاربردهای سیستم باسداکت در صنعت برق :
۱- استفاده از سیستم مدرن باس داکت بجای سیستم سنتی کابل،سینی کابل،نردبان کابل و تابلوهای توزیع ورودی برق در صنایع و کارخانجات جهت برقرسانی به دستگاههای مختلف برقی تکفاز و سه فاز. در این کاربرد، باسداکتها جای کابلها ، سینی کابلها و نردبان کابلها را می گیرند و جعبه های انشعابی که بر روی بدنه باسداکت در فواصل معین تعبیه می شود،جای تابلوهای توزیع ورودی برق را می گیرند.در این حالت، در فضای اشغال شده توسط کابلها و زمان و سرعت طراحی، نصب و راه اندازی صرفه جویی قابل توجهی انجام می گردد و مزایای بیشتری از جمله عدم آتش سوزی،عبور آمپراژهای بالاتر،سهولت جابجایی دستگاهها بدون محدودیت و امکان آسان توسعه آینده سیستم برقرسانی نصیب صنعتگر خواهد گردید.بطور مشابه،جهت سیستم روشنایی کارخانجات از باسداکتهای روشنایی استفاده می گردد.
۲- استفاده از سیستم مدرن باس داکت بجای سیستم سنتی کابل و سینی کابل در پستهای توزیع برق حدفاصل تابلوی اصلی توزیع برق و ترانسفورماتور قدرت. در این کاربرد، باسداکتها جای کابلهای تک رشته زمینی PVC را می گیرند و اتصال ترانس به تابلو را در کمترین زمان ممکن با سرعت طراحی،نصب و راه اندازی بالا برقرار می کنند.دراین حالت،از حجم زیاد کابلها بشدت کاسته شده و دیگر نیازی به عبور کابلها از ترانشه و یا احداث نیم طبقه عبور کابلها نخواهد بود و باسداکت از طریق هوایی اتصال ترانس به تابلو را در سطوح فشارضعیف و قوی برقرار می کند.
۳- استفاده از سیستم مدرن باس داکت بجای سیستم سنتی کابل،سینی کابل،نردبان کابل و تابلوهای توزیع ورودی برق در رایزر برقرسان ساختمانهای بلند و نیمه بلند. در این کاربرد، باسداکتهای انتقال و توزیع برق بجای کابلهای برقرسان در رایزر ساختمان بصورت عمودی نصب می شوند و در طبقات توسط جعبه های انشعاب برق نصب شده بر روی باسداکتها،برق موردنیاز آن طبقه تحویل کابلهای برقرسانی خواهد شد که وظیفه انتقال برق را تا تابلوی توزیع برق واحدها دارند.درمسیر تابلوی اصلی توزیع برق ساختمان تا رایزر برقرسان هم باسداکتهای انتقالی که بصورت افقی نصب می شوند، می توانند جای کابلها و سینی کابلها را بگیرند.
کاربردهای فوق جزو مهمترین کاربردهای سیستم مدرن باس داکت در دنیا هستند که امروزه سودهای سرشاری را از محل صرفه جویی در هزینه ها و زمان نصیب صنعتگران،متخصصین صنعت برق و مصرف کنندگان می کند. در زیر انواع باس داکت های مختلف قدرت را مشاهده می کنید.
منبع:برنیکا