نحوه اصولی عیب‌یابی مدارات الکترونیکی

با سلام خدمت دوستان عزیز  امروز یک مقاله‌ای براتون فراهم کردم  راجع  به عیب‌یابی مدارات الکترونیکی که به شما کمک می‌کند تا هرچه بهتر و دقیق‌تر کار تعمیرات مدارات را انجام دهید.

در این مقاله یک جمع بندی از تکنیک‌های عیب‌یابی تمامی انواع ابزارهای الکترونیکی را ارائه می‌دهد. بدون توجه به این که درباره چه مداری صحبت می‌کنیم، یک روشی منطقی برای پیدا کردن و تصحیح یک ایراد، برای مثال در هر ابزار یا سیستمی وجود دارد و باید بدانید که وسیله را چگونه مورد بررسی قرار دهید تا بفهمید که هر مدار به طور عادی چگونه کار می‌کند. اگر ابزار نظامی یا صنعتی است، یک جزوه آموزشی وجود دارد که همه نوع اطلاعاتی را به شما می‌دهد. (تئوری عملکرد، مراحل کار s آزمایش، عملیات تنظیم، لیست بخشی‌ها، دیاگرام موقعیت s غیرہ). در بعضی s از سیستم‌های پیچیدہ، چندین جزوہ وجود دارد (تعمیر، نکات قبل از تعمیر، عملکرد، کاتالوگ بخش‌ها غیرہ). اگر وسیله 3 نوع ابزار الکترونیکی یا سرگرمی خانگی است، مانند تلويزيون یا مانیتور، ویدیو، دوربین و غیرہ، هر چند این ورقه‌ها، توصیف‌های کاملی را که در جزو‌ه‌های فنی ارائه می‌شوند در خود ندارند، ولی اطلاعات مختصر و مفیدی را در خود دارند. (نمودار شماتیک، عملیات آزمایش و تنظیم، شکل موج‌ها، ولتاژها و اطلاعات مقاومتی و غیره) که برای این نوع وسیله‌ها کافی و دقیق است. در صورت نداشتن ورقه‌های اطلاعاتی، اغلب ابزارهای سرگرمی خانگی با یک نمودار شماتیک همراه هستند که بعضی از شکل موج‌ها، اطلاعات مقاومت s ولتاژها >y خود دارند. بدون توجه به این که چه اطلاعاتی در دسترسی هستند، قبل از اقدام به تعمیر دستگاه، اطلاعات را به طور کامل مطالعه کنید. در موارد نادر، اطلاعاتی برای خواندن وجود ندارد. اگر تاکنون تحت این شرایط، دستگاهی را تعمیر کرده باشید. این مقاله و تشریحات آن بسیار برایتان مناسب است. شما باید کار تمام کنترل‌ها و تنظیم‌ها و طرز کار آنها را بدانید. اغلب موارد که عیب‌ها خیلی بد به نظر می‌رسند، اشکال کار به کاربر باز می‌گردد. همچنین وقتی که از عمر دستگاه خیلی می‌گذرد، ممکن است.

اصول عیب‌یابی

در ابزارهای ساده الکتریکی، مراحل کاری واضح و استاندارد شده هستند، مانند مراحل کاری دستگاه‌های تلویزیون هر چند اگر از این کار نامید شوید، سعی کنید جزوه استفاده کننده دستگاه را بگیرید که معمولا عملکرد و پیش تذکرات ویژه‌ای در مورد ابزار ارائه می‌دهد. شما باید بدانید که چگونه از ابزارهای اندازه گیری برای انجام عملیات آزمایش و تنظیم استفاده کنید. اگر نتوانید از ابزارهای آزمایش الکترونیکی، به طور موثری استفاده کنید، در هر تعمیری که انجام می‌دهید واقعا به دردسر خواهید افتاد. به خاطر داشته باشید که بعضی از دستگاه‌ها به وسیله‌های اندازه گیری خاصی نیاز دارند، مانند جعبه‌های نوری، اندازه گیری‌های نور، جدول‌های تنظیم و منابع نور برای دوربین‌ها. (اهم متر)، اسیلوسکوپ (که ما نام اسکوپ را برای آن استفاده می‌کنیم) و منابع سیگنال (مولد RF، مولد جاروب کننده، مولد صوتی، مولد رنگی NTSC غيره) شما باید بتوانید وسیله تعمیر شده را یک بررسی کلی نمایید. بدون توجه به این که تعمیر کاری، ساده یا مشکلی باشد. گاهی یک اشکالی، نتیجه اشکال دیگری است. اگر هر دو، برطرف نشوند عیب باقی خواهد ماند. یک مثالی عمومی از این مسئله، اتصالی کوتاه یا جرقه قطع و وصل شونده بین دو قطعه (مثلا بین دو پایه بر روی رابط گوشه ای از برد مدار چاپی) به وجود آمده است و فرض کنید که اتصال کوتاه، یک مقاومت را بر روی بر مدار چاپی و یا یک برد آی سی دار کامل را بسوزاند. برای این که یک بازنگری دقیق انجام دهید، باز هم لازم است که دستگاه و عملیات کاری آن را داشته باشید (معمولا در جزوہ فنی، ورقه‌های اطلاعاتی یا جزوہ معمولی استفاده کننده، پیدا می‌شوند) عموما اگر دستگاه تمام عملیات کاری خود را به طور صحیح انجام دهد، می‌توانیم فرض کنیم که درست بوده و آماده استفاده است. همچنین بازنگری دستگاه بعد از تعمیر، می‌تواند نیاز به تنظیم مجدد کنترل‌های دستگاه را به ما نشان دهد. باید بدانید که چگونه از ابزار تعمیر استفاده کنید. اغلب کار تعمیر را می‌توان با ابزارهای ساده انجام داد (وسایل لحیم کاری، انبر دست، آچار پیچ گوشتی، سیم چین و غیره). هر چند برای دستگاه‌ها و مدارهای مثال‌هایی از این است. به خاطر داشته باشید که اگر دستگاه دارای تجهیزات مکانیکی است مانند ویدیوها و دوربین‌ها به ابزارهای اندازه گیری خاصی نیاز است.

سرانجام شما باید بتوانید به طور منطقی اطلاعات وسیله معیوب را تحلیلی کنید و روشی سیستماتیک و منطقی برای یافتن اشکال اعمال کنید. به طور خلاصه باید بتوانید فکر کنید. اطلاعاتی که باید تحلیلی شود ممکن است در ساختار وسیله مثلا ظاهر شدن تصویر در تلویزیون یا نمایشی که از ابزارهای آزمایش کننده به دست می‌آید (اندازه گیری‌های ولتاژ و مقاومت یا شکل موج) باشند. در هر صورت این تحلیل اطلاعات مراحل عیب‌یابی چهار مرحله در عیب‌یابی وجود دارد: ۱- نشانه‌های عیب را بیابید ۲- عیب را به یک واحد یا برد عملیاتی ارتباط دهید ۳- عیب را به یک مدار (یا برد مداری) در روی آن برد مربوط بدانید ۴- عیب خاصی را پیدا کنید در دستگاه‌های بسیار ساده یا در دستگاه‌هایی که فقط یک مدار عملیاتی دارند (تلویزیون، ویدیو، دوربین و غیره) می‌توان از مرحله ۲ صرف نظر کرد. به دست آوردن نشانه‌های عیب به دست آوردن نشانه‌ها، به معنی آن است که باید بدانید وسیله در حات عادی چه کاری انجام می‌دهد و مهمتر از آن، چه هنگام وسیله درست کار نمی‌کند. همه می‌دانند که یک تلویزیون چه کاری انجام می‌دهد. ولی کسی نمی‌داند که یک دستگاه چقدر خوب تحت همه شرایط کار می‌کند و در گذشته هم کار كمی کرده است.

تمام تلویزیون‌ها دارای کنترل عملیاتی و تنظیم داخلی هستند تا کار خود را انجام دهند (بلندگو و لامپ باشد که چنین نشانه‌هایی به وجود بیاورد؟)) مرحله به دست آوردن عیب، به این معنی نیست که دستگاه را با آچار پیچ گوشتی و هویه باز کنید و همچنین به معنی استفاده زیاد از وسایل اندازه گیری نیست. بلکه به معنی یک بررسی ظاهری و توجه به آوردن اطلاعات بیشتر است. در پایان مرحله به دست آوردن عیب، قاعدتا می‌دانید که چه چیزی نادرست و ایده خوبی درباره این که کدام چیز نادرست است، خواهید داشت. ارتباط دادن عیب به یک واحد یا برد عملیاتی اغلب می‌توان دستگاه‌های الکترونیکی را به واحدها یا منطقه‌هایی که دارای عملکرد یا هدف مشخصی هستند، تقسیم کرد. عبارت عملکرد در اینجا یک کار را در منطقه مشخصی از دستگاه نشان می‌دهد. برای مثال در یک تلویزیون سیاه 9 سفید ساده عملکرد كي تواند بی اعمال RF IF صوت، تصویر، لامپ تصویر و منبع تغذیه تقسیم شود. برای پیدا کردن عیب به طور سیستماتیک و منطقی، باید اطلاعاتی درباره واحدهای عملیاتی وسیله داشته دادن عیب به یک واحد عملیاتی، حدس زدن است که کدام بخش می‌تواند نشانه‌های دیده شده را به وجود آورد. به عنوان مثال کالاسیک و خیلی ساده، اگر هم صدا و هم تصویر در یک دستگاه تلويزيون ضعيف است، عیب می‌تواند در بخش‌های IF ،HF، یا در ریزپردازنده‌ای که انتخاب باند و تنظیم RF را انجام می‌دهد، باشد. زیرا این بخش‌ها در بازسازی صدا و تصویر مشترک هستند. از طرف دیگر، اگر تصویر خوب است، ولی صدا صوت را تولید می‌کنند.

استفاده از نقشه‌ها عیب‌یابی الکترونیک شامل استفاده زیاد از نقشه‌ها می‌شود (یا باید بشود). چنین نقشه‌هایی می‌تواند یک نقشه عملیاتی و نقشه‌های شماتیک باشند. نقشه‌های سیم بندی عملی که چیزی متداول در جزوه تعمیر وسایل هستند، احتمالا در دستگاه‌های امروزی موجود می‌باشند، هرچند بعضی جزوه‌ها دارای نقشه‌های سیم بندی چاپی نمی‌باشند (در بردهایی که اجزا به طور منفرد قابل تعویض نیستند). بلوکی به هنگام ارتباط دادن عیب به یک واحد یا بخش عملیاتی، منطقی ترین انتخاب اطلاعات است و متاسفانه همه جزوه‌های تعمیر دارای یک نقشه بلوکی نیستند ( یا نقشه بلوکی جزییات ناچیزی را نشان می‌دهد) و ممکن است که لازم باشد که فقط از نقشه‌های شماتیک استفاده کنید. نقشه‌های شماتیک گسترده ارتباط عملیاتی تمام بخش‌های دستگاه را نشان می‌دهند. چنین بخش‌هایی شماتیک، اطلاعات زیادی را به ما می‌دهند که به هنگام مرحله یابی، دارای بیشترین ارزش است. یک نقشه بلوکی به شما اجازه می‌دهد که از یک روشی عیب‌یابی که روش قسمتی (یا ورودی خوب یاخروجی بد) نامیده می‌شود.استفاده کنید و اگر نقشه بلوکی دارای نقاط اصلی آزمایش نیز هست (احتمالا با ولتاژ‌ها و یا شکلی موج‌های اسکوپ)، به شما اجازه می‌دهد از ابزارهای آزمایشی برای نزدیک شدن به علت عیب استفاده کنید، .هر چند ابزارهای آزمایش، بیشتر در طی عملیات جداسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعد از این که عیب به یک محدوده کاری ارتباط پیدا کرد، گام بعدی ربط دادن عیب به یک مدار، در 3. 9 محدود ۵ معیوب است. در این محدود ۵، بر روی مدارهایی متمرکز شوید که می‌توانند باعث ایراد شوند سایر مدارها صرف نظر کنید. مرحله انحصار عیب، شامل استفاده از ابزارهای آزمایش برای تعقیب سیگنال و جایگزینی سیگنال در مناطق مشکوک می‌شود.

روش‌ها یا ابزارهای رفع عیب، بعد از یافتن عیب و بررسی آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل شما هنوز هم نباید در این مرحله با هویه و پیج گوشتی به سراغ مدار بروید. در عوض باید سعی کنید که عیب را به یک مدار معیوب یا مانند آن ربط دهید و بعد از این که عیب پیدا شد می‌توان آن را تعمیر کرد. یافتن عیب خاص یا بازنگری نهایی همه مراحلی و استفاده از روش‌های تعمیر برای رفع عیب باشد. این تحلیلی نهایی به شما اجازه می‌دهد که بفهمید آیا بد کار کردن قسمت‌های دیگر، این قسمت را تحت تاثیر قرار داده است یا جستجو با استفاده از حس‌ها، مثل دیدن، بو کردن، شنیدن و لمس کردن، دریافتن عیب بسیار موثر است. این جستجو معمولا در ابتدا انجام می‌شود تا سریع تر منجر به یافتن بخش‌های معیوب شود ( این کار اغلب با عنوان کاوش نظری معرفی می‌شود، هر چند که شامل همه حس‌ها می‌شود). سایر چیزهایی که باید در طی کاوش نظری به دنبال آنها باشید، بخش‌های سوخته، سیاه شده یا داغ، جرقه الکتریکی در مدال و بخش‌های سوخته هستند که در آنها دسترسی به بسیاری از مدارها خیلی مشکلی است، ولی بخش‌های خاصی وجود دارند که می‌توان آنها را به سادگی برداشته و آزمایش و تعویض نمود. گام بعدی در یافتن عیب خاصی در عموم دستگاه‌های الکترونیکی، استفاده از یک اسکوپ برای بررسی شکلی موج‌ها و یک اندازه گیر برای اندازه گیری ولتاژهاست. اسکوپ می‌تواند به عنوان جایگزینی برای اندازه‌گیری، دقت کنید که در اغلب جزوہ‌های تعمیر امروزی، ولتاژها ( احتمالا مقاومتها ) نقشه شماتیک  آزمایشی برای اندازه‌گیری استفاده کنید.

بعد از اینکه مشکل پیدا شد، باید تحلیلی نهایی از کلیه مراحل عیب‌یابی داشته باشید تا عیب قطعی شود، سپس می‌توانید ان را تعمیر کرده و عملکرد صحیح آن را بررسی کنید. رفع عیب به صورت سیستماتیک رفع عیب به صورت و تماتیک و منطق، به دستیابی منطقی به اشکال، تفسیر اطلاعات به دست آمده از آزمایش و استفاده از اطلاعاتی که در هر مرحله به دست می‌آید، نیاز دارد. بعضی از تعمیرکاران احساسی می‌کنند دانسته‌های دستگاه، شامل به خاطر داشتن اشکالات قبلی و همین طور موقعیت تمام نقاط آزمایش، تمام مراحل تنظیم و مانند آن می‌شود. این روش در مورد رفع عیب یک نوع دستگاه می‌تواند مفید باشد ولی در انجام یک عیب یابی اساسی ارزش کمی دارد. درست است که به یاد داشتن اشکالات دستگاه‌های قبلی می‌تواند مفید باشد ولی نباید انتظار داشته باشید که همان اشکال در تمام موارد، عامل یک نشانه باشد. در هر دستگاه الکترونیکی بسیاری از عیب‌ها می‌توانند با یک نشانه ظاهر شوند. همچنین در رفع هر عیبی در عملیات تنظیم نباید فقط به حافظه خود متکی باشید. این امر یکی از کارهای راهنمای تعمیر است که شامل نقشه‌ها و اطلاعات دستگاه می‌شود. نکته مهم این است که شما باید یاد بگیرید که تعمیر کاری، سیستماتیک و منطقی باشید و نه متکی به حافظه. ارتباط بین مراحل رفع عیب بعضی‌ها فکر می‌کنند که تکرار مراحل عیب‌یابی به معنی شروع مرحله اول است و بعضی‌ها جزوه‌های تعمیر آن را توصیه می‌کنند. زیرا امکان اشتباه برای هر کسی حتی تعمیر کاران حرفه‌ای هم وجود دارد. هرگاه به طور منطقی و سیستماتیک کار کنید، اشتباهات به حداقل می‌رسند. هرچند ممکن است اندازه گیری‌های ولتاژ و مقاومت باعث مشاهدات شکل موج خطادار شوند یا روشی مرحله ای به طور غلط انجا می‌شود یا خیلی اشتباهات دیگر به هنگام اعمالی ساده رخ دهد. با وجود چنین توصیه‌هایی که در سایر مطالب جزوه‌های تعمیر گفته می‌شود، عقیده بر این است که ((تکرار محل عیب یابی)) به معنی فعالی کردن مجدد مراحل است. یکی یکی تا هنگامی که در روشی مرحله ای، مرحله انحصار عیب به طور ناصحیح انجام شده باشد. می‌توانید علت به طور سیستماتیک و منطقی، با برگشت به مسیر محلی که اشتباه کرده اید متوجه شوید.

در پایان امیدوارم دوستان از مقاله بالا لذت برده باشند و نکاتی که گفته شد به کارتون بیاد. موفق باشید.