پرونده قطعات تقلبی الکترونیکی – قسمت دوم

به نام خالق فن.
در قسمت اول ، پرونده قطعات تقلبی الکترونیکی را بررسی کردیم. در این قسمت، قصد داریم تا شما را با گزارش کاملی از این ماموریت، و انواع راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کارهای عملی برای تست قطعات الکترونیکی تقلبی آشنا کنیم.

بررسی برخی راهکارها

بررسی بدنه

بیشتر مدارهای مجتمع پلاستیکی دارای حفره‌هایی هستند که به طور هدفمند در طی فرآیند قالب ساخته شده‌اند.
بعضی از آنها یک یا چند علامت برای استفاده در فرآیند جایگذاری و مونتاژ قطعات دارند، اما برخی دیگر فقط در حین قالب گیری پلاستیکی بوجود آمده اند.
کارشناسان شرکت‌های تولید کننده گفته اند که حفره‌های قالب گرفته شده، باید شکل تمیزی داشته باشند. بررسی این نکات، اولین راه تشخیص قطعات تقلبی است. تقریبا تمام قطعات تقلبی در فرایند بازسازی، دیگر تمیز و سازگار نمی مانند. از روی همین موضوع ساده، میتوان یک تشخیص اولیه برای  مشخص کردن قطعات تقلبی و دست دوم استفاده کرد.

باز هم شما می‌توانید این تفاوت را در قطعه‌ی عقبی در شکل فوق (تصویر شماره دو) ببینید. حفره‌ی علامت پایه‌ی 1 در هر دو تراشه کاملاً مشابه به نظر می‌رسد، اما حفره‌ای که در گوشه‌ی سمت راست تصویر بالایی قرار دارد، در قطعه‌ی پایینی وجود ندارد.
به نظر می‌رسد این مسئله به این دلیل است که در قطعه تقلبی علامت‌های قدیمی را از بین می‌برند و سپس آنها را با فرآیندی به نام blacktopping (به معنای روکش کردن با ماده‌ای سیاه) از بین می‌برند، که در نهایت حفره‌های کم عمق را پر می‌کنند.

تصویر بالا، نمای بسته‌ای از همان حفره‌ای است که با روش روکش کردن پر شده است. دقت داشته باشید که کارخانه سازنده تراشه، هیچ‌گاه حفره‌هایی را با این شکل تولید نخواهد کرد. یا کاملاً حفره یک دست و تمیز است و یا اصلاً حفره‌ای وجود ندارد. حتی اگر کمی بیشتر در تصویر بالا دقت کنید، شکل هندسی دایره ناقص است و گوشه دایره خورده شده است.

حفره های ایجاد شده توسط کارخانه، تمیز و یکپارچه هستند.  اما در این تصویر، حفره قبلی با استفاده از مواد خاصی پر شده اند.

 

فرآیند روکش کردن در قطعات تقلبی

 

برخی از تولیدکنندگان قطعات تقلبی، که متوجه اشتباهات خود شده‌اند، تلاش می‌کنند تا بیشترین شباهت را به قطعه اصلی ایجاد کنند. در صورتی که این قطعه با چشم غیر مسلح رویت شود، حفره‌ای یکنواخت دیده می‌شود، اما اگر به وسیله‌ی ذره بین رویت شود، شیارهایی دیده می‌شود که به وسیله‌ی ابزارهای حکاکی ایجاد شده است.

تولید و بسته بندی قطعات الکترونیک با تجهیزات دقیق، پیشرفته و کارآمد صورت می‌گیرد. از این رو قطعاتی که علایم روی آنها نقاشی شده‌اند، به هیچ عنوان قابل پذیرفتن نیست.
قطعات بالا از یک سری ساخت هستند، اما در مورد حفره‌ها نسبت به هم اختلاف زیادی دارند که حاکی از تقلبی بودن قطعه بالایی است.

هر سه قطعه دارای نشانه‌ای بر روی خود هستند. اما تورفتگی های  این سه قطعه  کاملاً متفاوت است. نه تنها متفاوت هستند ، بلکه از الگوی خاصی نیز پیروی نمی‌کنند!

درج نام کشور سازنده

تمامی آی سی‌ها و برخی ترانزیستورها و… در محلی مشخص نام کشور سازنده را بر روی خود به صورت درج شده دارند. آی سی‌ها آن‌قدر بزرگ هستند که بتوان این علائم را بر روی آنها حک نمود، در خصوص قطعات کوچک‌تر و SMD، کدهای عددی قرار داده شده است که به گفته‌ی سازندگان، شامل کد پستی خاص کشور مبدأ (ZIP Code) می‌باشد. از این رو اگر در یک خرید، دو قطعه با شماره LOT یکسان، ولی کشور مبدأ متفاوت دیدید، به تقلبی بودن آن قطعه یقین حاصل کنید.

در تصویر بالا، تراشه‌ی سمت چپ اصلی می‌باشد و کشور مبداء “فیلیپین” به خوبی قابل مشاهده است و عمق این علامت مهر مانند، صاف و صیقلی است.
تصویر سمت راست یک تراشه‌ی تقلبی است که به علت عملیات روکش سیاه، حروف ناخوانا و مخدوش شده‌اند، از این رو توجه به بافت روی تراشه از اهمیت ویژه ایی برخوردار است.

اگر در یک خرید، دو قطعه با شماره LOT یکسان، ولی کشور مبدأ متفاوت دیدید، به تقلبی بودن آن قطعه یقین حاصل کنید.

بافت قطعه

قطعات الکترونیکی معمولاً با ترکیب شیشه و پلاستیک ساخته می‌شوند. حفره‌ها، همان طور که در تصویر قبلی نیز مشاهده  اغلب بسیار صاف هستند. تولید کنندگان قطعات تقلبی، مخلوط بسیار خوبی برای ایجاد یک سطح بسیار مشابه در بالای سطح اصلی قطعه فراهم می‌کنند. با چشم غیر مسلح تقریباً غیر ممکن است تفاوت بین سطح اصلی و سطح جعلی را تعیین کنید. با نگاهی دقیق از طریق ذره بین، نشانه‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند به شما در تعیین صحت یک قطعه کمک کند.

شاید کشف این موضوع از طریق تصویر کمی سخت باشد. اما با استفاده از یک ذره بین، تفاوت بین یک قطعه تقلبی و معتبر به راحتی پیدا خواهد شد. سطح یک تراشه اصلی، یک دست تر است. زیرا وجود شیشه در مخلوط باعث می‌شود که قله و دره‌های تیز کم تری داشته باشد. در حالی که وقتی که با مواد رنگی، ترکیب شده باشد قله‌ها و دره‌ها نمایان می‌شوند. مثل اینکه یک لایه رنگی را با سنباده پاک کرده باشند. این تصویر و توضیحات مربوط، برای هر قطعه ای صحیح نیست، اما اکثریت از این قانون تبعیت می کنند. البته برخی از قطعات اصلی هم وجود دارند که سطح صافی دارند، اما در ترکیبشان از پلاستیک استفاده نشده است.

همان‌طور که قبلاً شرح داده شد، حروف حک شده در زیر قطعه، بایستی کاملاً خوانا بوده و کف شیار آن صیقلی باشد. این شکل ها هم بیانگر یک تراشه‌ی تقلبی هستند.

در این تصویر مهر کشور سازنده را با مهر کشوری دیگر جابجا کرده‌اند:

توجه: تو رفتگی‌های قطعات باید تمیز باشند، هرگونه اثر از مواد اضافی، نشانه قطعه تقلبی است.

این تصویر نشان می‌دهد که در یک منطقه دو بافت متفاوت وجود دارد. به نظر می‌رسد که یک مرز صاف در عقب و یک بافت دیگر بر روی آن وجود داشته باشد. هرگز نباید دو بافت متفاوت در یک قسمت از قطعه مشاهده کنید.

 

در نمونه‌های بیشتری که در زیر می‌بینید، می‌توانید تفاوت بین یک سطح اصلی و یک جعلی را بهتر درک کنید. درخشش در سطح اصلی به ما می‌گوید که به احتمال زیاد، خطایی وجود دارد. جنس شیشه خوب و پلاستیکی که در قالب‌ها استفاده می‌شود، مثل این قسمت درخشان نیست.

یکی از نکات مهم دیگر این است که وارسی قطعات را با چشم مسلح انجام ندهید و هرگز به قوه‌ی بینایی خود اتکا نکنید.

خطایی که باعث ایجاد این دایره شده‌اند قابل مشاهده است و بافت داخل دایره هم صاف و هم مشابه با بقیه بخش نیست.

در شکل بالا به دلیل عملیات روکش کردن، اختلاف در بافت قطعه به خوبی واضح است. این عکس از لبه‌ی قطعه گرفته شده است. اگر دقت کنید، قسمت بالایی آن براق است، اما قسمت پایین کدر است. تولید کنندگان اصلی، چیپ‌های سیلیکونی را با قالب‌های دقیق و مرتب قالب گیری و بسته بندی می‌کنند. پس نباید قسمتی از آن کدر و قسمتی دیگر روشن باشد. تولیدکنندگان قطعات تقلبی روی آن را براق‌تر می‌کنند تا در هنگام فروش نظر خریدار را جلب نماید.

در دو تصویر فوق، بر روی خطوط جهت دار ناشی از سنباده توجه کنید. قطعاتی که مستقیماً از قالب خارج می‌شوند، نباید هیچ ساییدگی و یا علایم جهت داری داشته باشند. این نوع علائم زمانی ایجاد می‌شود که متقلبین می‌خواهند تراشه را سمباده بزنند. این علایم به آن‌ها کمک می‌کند تا جهت سمباده زدن را مشخص کنند. در این مورد هم، باز باید یک ذره بین داشته باشید تا این نوع ناسازگاری‌ها را ببینید و با چشم انسان قابل مشاهده نیست.

در تصویر بالا، شیب و زاویه‌ی غیر عادی و غیریکنواخت توسط سنباده زن ایجاد شده است. این یک نمونه‌ی جالب از تقلب است.
توجه کنید که بافتی بسیار براق و شبیه به پوست پرتقال، چندان عادی نیست.

بعد از عملیات:

قسمت دوم گزارش در اینجا به پایان رسید. امیدوارم این گزارش برای شما مفید و جالب بوده باشد. با قسمت بعدی این ماجرا نیز همراه ما باشید. نظرات و پیشنهادهای شما باعث کامل‌تر شدن این گزارش می‌شود.

منبع

منبع:سیسوگ