همانطوری که میدانیم هنگامی که یک موتور آسنکرون AC از نوع سه فاز راهاندازی میشود جریان زیادی را تا حد سه تا پنج برابر جریان نامی میکشد. مسلما این جریان راهاندازی در طراحی اتصالات برق صنعتی اعم از حفاظت، سیم کشی و غیره میبایست در نظر گرفته شود.
معمولا به سه روش میتوان این جریان راهاندازی را کنترل کرد. اول استفاده از روش ستاره مثلث به این صورت که ابتدا موتور به صورت ستاره راهاندازی میشود تا سیمپیچها جریان کمتری را داشته باشند (این جریان یک سوم حالت مثلث است) و پس از افزایش گشتاور موتور اتصال آن به صورت مثلث تغییر کند. این کار را میتوان به وسیله سه کنتاکتور و یک رله هوشمند مانند LOGO انجام داد.روش دوم استفاده از مبدلهای فرکانس یا همان درایور موتور است که با روشهایی مثل PWM سیگنال AC را با فرکانس ثابت به سیگنال AC با فرکانس متغییر تبدیل میکنند.در این روشهم کنترل جریان در اول کار را داریم زیرا با تنظیم فرکانس اعمالی به موتور در اول کار جریان راهاندازی موتور کنترل میشود و هماینکه در طی کار عادی موتور میتوان دور موتور را تغییر داد. اما روش سوم استفاده از SOFT STARTER است. در این روش به صورت ساده ولتاژ موتور از یک درصد ولتاژ، انتخاب شده تا یک ولتاژ مشخص دیگر تغییر میکند. این تغییرات ولتاژ در طی راهاندازی موتور اتفاق افتاده و بر اساس تغییر زاویه آتش به کمک قطعاتی مثل تریستور یا ترایاک انجام میشود. جریان موتور نیز طبق افزایش این ولتاژ تغییر کرده و لذا ما در استارت موتور جریان بالا نخواهیم داشت.
شکل بالا یک بلوک دیاگرام ساده از عملکرد استارتر نرم موتور و شکل موجهای آن را نمایش میدهد. همانطوری که در شکل مشاهده میشود زاویه آتش به مرور کاهش یافته در نتیجه مقدار موثر ولتاژ سیم پیچهای موتور افزایش خواهند یافت. فرض کنیم ولتاژ استارت موتور 50 درصد ولتاژ اصلی باشد در نتیجه جریان استارت موتور نیز تقریبا 50 درصد جریانی است که در حالت اتصال موتور بدون سافت استارتر، موتور به خود اختصاص میدهد. اما باید دانست که گشتاور به 25 درصد کاهش پیدا میکند.
منبع: میکرودیزاینرالکترونیک